Tot en met 16 september 2012 is in het Rijksmusem Twenthe een kleine, fijne tentoonstelling te zien: Ladies & Gentlemen. Portretten uit de Britse Gouden Eeuw, een selectie portretten uit de collectie van Tate Britain.
Groot-Brittanië beleefde haar periode van grote economische welvaart in de achttiende eeuw, een eeuw later dan de Nederlandse. De ‘nouveaux riches’ van de Britse middenklasse gaven aristocraten het nakijken door zich te laten portretteren bij gerenommeerde meesterschilders als Romney, Hogarth en Lawrence.
Boomachtig landschap(je)
Het gezin van de Londense koopman James Baillie werd door Thomas Gainsborough vastgelegd in een imposant familieportret (Het gezin Baillie, ca. 1784), dat hier in de centrale zaal hangt. Als portretschilder van de gegoede burgers was Gainsborough zo succesvol dat hij geen tijd meer had voor zijn favoriete genre, het landschapsportret. Bijzonder is dan ook dat het Rijksmuseum Twente recentelijk een vroeg landschapsstuk van Gainsborough wist te verwerven voor zijn collectie: Boomachtig landschap met een rustende herder bij een zonnig pad en schapen (1745/46). Het hangt in een aangrenzende zaal op een prominente plek. Dat is maar goed ook want door het formaat (het doekje past drie keer in de lange lijst van sponsors die de aanwinst mogelijk maakten) zou de bezoeker het over het hoofd kunnen zien. Daarnaast zou het landschapje door de ‘Hollandse’ invloed bijna kunnen doorgaan voor een Ruisdael of een Hobbema.
Emma
De veelgevraagde Sir Joshua Reynolds (1723-1793) was ambivalent over het portretgenre dat hij tot in de vingertoppen beheerste, maar om andere redenen dan Gainsborough. Het specifieke karakter van een portret stond volgens Reynolds haaks op een ‘algemeen idee van ideale schoonheid’. Reynolds is hij hier niettemin te bewonderen met een Rembrandtesk zelfportret. En als vakman leverde hij wat ook wat de Britse kooplieden wensten: (h)erkenning van hun individuele status en welstand.
Mythologische en historiserende stukken vonden minder aftrek dan portretten. Opvallend is dan ook George Romney's portret van ‘supermodel’ en maîtresse van zeeheld Horatio Nelson, Emma Hamilton (hier afgebeeld). Deze betoverende schoonheid lijkt op dit zinnebeeldige portret zelf betoverd, haar hoofd gevangen in een werveling van penseelstreken (en op de poster van de expositie). Emma was zichzelf niet; ze neemt hier de pose aan van mythologische tovenares Circe.
Emma krijgt een stem tijdens de (gratis) audiotour. De vertellers nemen met hoorbaar genoegen de rollen aan van de personen die op de doeken zijn afgebeeld.
Meer informatie over de tentoonstelling is hier.
Hella de Groot
Geen opmerkingen:
Een reactie posten